Merhaba arkadaşlar ;

Hepimizin mutlaka duyduğu veya gördüğü ve belki de hergün tasarladığı bir tasarım unsurundan Storyboard’lardan bahsedeceğim bu yazımda. Storyboard Türkçe karşılığını tam bulamadan İngilizce olarak dilimize geçmiş durumda. İnternette resimli taslak , görsel eskiz gibi tamamlayıcı tümleçler olsa da ben bu yazımda Storyboard olarak kullanacağım.
Storyboard ilk olarak 1930’ların başında ünlü Walt Disney tarafından eskiz olarak çizilen animasyonları yeni bir yöntemle daha hızlı üretebilmek için yapılmaya başlanmış. Aşağıda Walt Disney’i bir storyboardu incelerken görüyorsunuz.





Günümüz çizgi filmlerinde de hala 1930’lardaki yöntemlerle Storyboard’lar tasarlanıyor. Sadece programlar ve yöntemler değişmiş durumda. Hatta birçok yerde Storyboard Artist diye bir meslek olarak bu işi adlandırıp uzmanlarına bu taslaklar yaptırılıyor. Aşağıda da günümüz çizgi filmlerinden birinin Storyboard’u gözükmekte.


Storyboard genel olarak bir animasyonun,tasarımın taslak olarak kağıtlara çizilmesi ve senaryoya göre bağlanarak önemli anlarının canlanmasıdır. Bilgisayar tabanlı eğitim tasarımlarında da tasarım ve etkileşim çok önemli olduğundan Storyboard çok belirleyici ve vazgeçilmez bir role sahiptir.

Storyboard e-öğrenmelerde, eğitim içeriğinin üretilmesi için hazırlanan ve eğitimin her ekranında nelerin yer aldığını (metin, görsel, animasyon, etkileşim, değerlendirme vb.) ayrıntılarıyla tanımlayan doküman olmaktadır. Film dünyasındaki gibi çok görsel olmak zorunda değil ancak ekranda yer alacak tüm nesneleri tüm etkileşimlerini ve devamında izleyecek yolu anlatmalıdır.


Bir e-öğrenme hayata geçirilirken öncelikle öğrenme için İhtiyaç analizi yapılır.Devamında eğitim senaryolandırılır ve kağıtlara yazılır. E-Öğrenme Uzmanları bu senaryoyu okur ve Storyboard’u bir CMS (Content Manage System) veya alternatif bir program ile hazırlar ve eğitimin üretim ve programlamasını yapacak ekibe bu storyboard iletilir.

Peki Eğitim tasarı süreçlerinde Storyboard kullanmanın faydaları neler olabilir. Tabiki senaryodan direk üretime geçilebilir ancak hem üretimde kaynak kullanımı açısından hem de müşteri açısından riskli bir durumdur.
1- İşgücü ve Zaman kaybını engeller,düzeltmeler,revizeler storyboard üzerinde yapılır.
2-Müşteri tarafında kötü sürprizleri en aza indirir.
3- Projenin ölçeğini ve kapsamını ortaya çıkarır. Daha mantıklı üretim süreleri hesaplanır.
4- Üretici ve Müşteri arasındaki en kuvvetli ve değişmez başvuru kılavuzdur.
5- Tüm proje tüm ekip ile storyboard üzerinden takip edebilir ve yönetilebilir.

Bir storyboard’un olmazsan olmaz unsurları :
1-) Proje Bilgisi ve Adı
2-) Ekran Numarası ve Etiketi
3-) Ses
4-) Videolar
5-) Grafikler
6-) Metinler
7-) Etkileşimler ve Yönlendirme Nesneleri
8-) Varsa Notlar

Benim Photoshop ile tasarladığım yukarıdaki unsurları barındıran bir Storyboard.




Gelin hemen gerçek hayattan birkaç örnek storyboard inceleyelim ve üretime nasıl geçtiğini görelim.Eğer E-Öğrenme şirketinin tasarım aşamalarını bir CMS yani içerik yönetim sistemi üzerinden yapıyorsa Storyboard’lar onun üzerinden Eğitim Tasarımcıları tarafından yapılabilir ve üretim ekibi için hazır hale gelir. Aşağıda bir firmanın CMS kullanan bir firmanın örnek bir eğitim storyboard tasarımı ve üretim sonrası ekranı gözükmektedir.
CMS ile yapılmış Storyboard :



Üretim sonrası Eğitim Ekranı :



Eğer firmanın bir CMS’i yoksa ve yine de Storyboard üzerinde iş akışlarını oturtmak isterse o zaman devreye tanıdık programlar girecektir. Microsoft Word ve özellikle Powerpoint tasarım olarak çok fazla ayrıntıya girmeden eğitim arayüzünü çizebilecek kadar Storyboard’lar oluşturabilir.Devamında da Visio ,Flash , Photoshop ve Illustrator gibi çizim programlarıyla tasarımsal daha fazla ayrıntı hatta bazı çizimlere yere vererek Storyboard’lar oluşturulur bu da üretimi çok daha hızlandıracaktır.


Aşağıda yine üretiminde bulunduğum bir Telekom şirketinin e-öğrenmesindeki bir modem kurulumu ekranının Powerpoint ile hazırlanmış storyboard’u ve üretim sonrası eğitim ekranı bulunmaktadır.

Microsoft Powerpoint ile hazırlanmış Eğitim Senaryosundaki Modem ışıklarını vurgulayan ekran :




Üretim ekibinden çıkan eğitim ekranı :



Storyboard ‘lar uzaktan eğitim tasarımında üretim işlemlerini hızlandırmak ve iş akışlarını oturtmak için vazgeçilmez bir unsurdur. Eğitim süreçlerinin her noktasında başvurulabilinir.


Kaynaklar :

www.enocta.com
www.ilgera.com





Ercan Altuğ YILMAZ